|
Maya Deren - Filmy eksperymentalne
tytuł oryginalny:
Experimental films of Maya Deren
reżyseria: Maya Deren, Alexander Hammid
czas trwania:
70 min. |
Zestaw awangardowych filmów w reżyserii Mai Deren - urodzonej w Kijowie pionierki amerykańskiego kina eksperymentalnego, legendarnej postaci wśród niezależnych filmowców lat 40. i 50. Pełne symboli, oniryczne krótkie metraże, utrzymane w surrealistycznej konwencji, są wyrazem fascynacji autorki tańcem, choreografią, rytuałami i snem.
O FILMACH:
SIECI POPOŁUDNIA | MESHES OF THE AFTERNOON
(Maya Deren) US 1943, 14'
Jedno z najbardziej wpływowych dzieł amerykańskiego kina eksperymentalnego. Centralna postać w filmie (grana przez reżyserkę Mayę Deren) pogrążona jest w stanie przypominającym sen, a wizje jej nieświadomego umysłu wlewają się w rzeczywistość. Kobieta ściga zagadkową postać, której nie jest w stanie dogonić. W filmie wielokrotnie pojawiają się przedmioty takie jak klucz czy nóż, co otwiera go na szereg psychoanalitycznych interpretacji. Zrealizowany przez Mayę Deren wraz z mężem, operatorem Alexandrem Hammidem, film zapoczątkował niezależny awangardowy ruch filmowy w Stanach Zjednoczonych i stanowił bezpośrednią inspirację dla wczesnych prac Kennetha Angera i Stana Brakhage'a. Sieci popołudnia zostały nakręcone jako film niemy, dopiero w 1959 roku Deren zleciła kompozytorowi Teiji Ito nagranie ścieżki dźwiękowej.
NA LĄDZIE | AT LAND
(Maya Deren) US 1944, 14'
Kobieta (Maya Deren) zostaje wyrzucona przez morze na brzeg. Przygląda się otaczającemu ją światu ze zdziwieniem i zaciekawieniem, co podkreślają wyraziste zbliżenia jej twarzy. Motywem powtarzającym się w filmie jest poszukiwanie szachowego pionka, który wydaje się symbolem zagubionej tożsamości. Oniryczne nieme dzieło podporządkowane jest logice snu. Czas zdaje się płynąć do tyłu, a wszystko wydaje się mieć symboliczne znaczenie. Za fantastyczne zdjęcia odpowiadają Alexander Hammid i Hella Heyman.
STUDIUM CHOREOGRAFICZNE PRZED KAMERĄ
| A STUDY IN CHOREOGRAPHY FOR CAMERA
(Maya Deren) US 1945, 3'
W tym krótkim filmie Maya Deren realizuje swoją wizję uwolnienia ludzkiego ciała od ograniczeń przestrzeni teatralnej i rzeczywistej. Tancerz (Talley Beatty) bez wysiłku przekracza granice i porusza się pomiędzy różnymi lokacjami, a jego ruchy dopasowane są do montażu filmu.
Maya Deren o filmie: W moim zamierzeniu ten film stanowi próbkę filmu-tańca - tańca tak mocno związanego z kamerą, że nie może być on wykonywany nigdzie indziej. [...] Mam szczerą nadzieję, że film-taniec będzie się szybko rozwijał i rozpocznie się nowa era współpracy pomiędzy tancerzami i filmowcami. Taka, w której połączą swoje twórcze energie i talenty w celu uzyskania zintegrowanego wyrazu artystycznego.
RYTUAŁ W PRZETWORZONYM CZASIE
| RITUAL IN TRANSFIGURED TIME
(Maya Deren) US 1946, 14'
Maya Deren w swoim filmie testuje możliwość wykorzystania tańca jako sposobu ukazania norm społecznych i przemian. Zawierający wiele spowolnionych sekwencji i stopklatek krótki metraż wydaje się kontynuować atmosferę niepokoju znaną z wcześniejszych dzieł reżyserki. Główna bohaterka (w tej roku urodzona na Karaibach amerykańska tancerka Rita Christiani) błądzi po zatłoczonym przyjęciu koktajlowym, gdzie wszyscy się znają (wśród gości jest m.in. pisarka Anaïs Nin). Ich rytualne powitania stają się coraz bardziej taneczne i w finale przyjmują formę efektownej sekwencji baletowej z udziałem kobiety i mężczyzny z przyjęcia (Frank Westbrook).
MEDYTACJA NAD PRZEMOCĄ | MEDITATIONS ON VIOLENCE
(Maya Deren) US 1948, 10'
Krótki metraż, który powstał po powrocie reżyserki z Haiti . Film jest wynikiem współpracy Mai Deren z mistrzem sztuk walki Chao-Li Chim. Stara się on przedstawić na ekranie ideały Wu Tang, filozofii ciągłego ruchu. Długa sekwencja niemal baletowej potyczki z własnym cieniem zostaje przerwana przez skokowe cięcia mieczem.
PRAWDZIWE OKO NOCY | THE VERY EYE OF NIGHT
(Maya Deren) US 1959, 15'
Ostatni film ukończony przez Mayę Deren powstał we współpracy ze szkołą baletową Metropolitan Opera. Prawdziwe oko nocy, choć zrealizowane kilka lat wcześniej, zostało zaprezentowane dopiero w 1959 roku, po dodaniu muzyki autorstwa Teiji Ito. Cały film, płynnie filmowany kamerą z ręki przez samą Deren, jest wyświetlany tak, jak został sfotografowany - w negatywie.
Muzyka na żywo | live music: Stefan Wesołowski z zespołem.
| Experimental films of Maya Deren (born in Kiev, Ukraine) - pioneer of American avant-garde films. Oneiric and surreal films, filled with symbols.
Pokaz poprzedzi spotkanie promujące książkę Małgorzaty Radkiewicz Refleksje zza kamery. Reżyserki o kinie i formie filmowej.
Sfinansowano z Funduszu Stabilizacyjnego dla Kultury i Edukacji 2022 Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec i Goethe-Institut
Wcześniej w ramach 11. Festiwalu Filmu Niemego oraz 23. Festiwalu Filmu Niemego.
